LGS'ye hazırlanan öğrencilerin en çok cevabını aradığı soruların başında "yeni nesil matematik soruları nasıl çözülür? sorusu gelmektedir. Yeni nesil matematik soruları kendi içerisinde bir sistemi olan ve çözüm mantığı gerektiren sorulardır. Öğrenciler matematikle ilgili birçok destek (okul, kurs, özel ders...) aldıkları ve ciddi gayret gösterdikleri halde bir türlü istedikleri sonucu elde edemiyorlar. Bu yazıda "10 adımda yeni nesil matematik soruları nasıl çözülür?" sorusunun cevabını vermeye çalıştım.
1. Adım: Konu çalış
Yeni nesil matematik soruları öğrenilen konu/kazanım bilgilerini kullanabilme becerisi gerektiren sorulardır. Dolayısıyla yeni nesil matematik sorularını çözebilmek için konu/kazanım bilgisinin eksiksiz olması gerekir. Ancak öğrencilerin büyük bir kısmı sadece derslerde dinledikleri ile yetinerek konu çalışmadan yeni nesil matematik sorularını çözmeye çalışıyor. Öğrenciler konu/kazanım eksikliği olduğunu bilmiyorlar/kabul etmiyorlar. "Yeni nesil matematik soruları çözüm teknikleri eğitimi" vereceğim her öğrenciye eğitime başlamadan önce konu eksikliği olup olmadığını tespit etmek için konu/kazanım testleri ile tarama yapıyorum. Konu eksiği olmayan öğrenci çok az çıkıyor. Öğrenciler de veliler de bu durumun farkında değil malesef. Öğrenci konu çalışmayı video izleyerek değil konu anlatım kitabından çalışarak yapmalıdır.
2. Adım: Etkinlik yap / kazanım testi çöz
Yeni nesil matematik sorularını çözebilmek için konu/kazanım bilgisinden sonra ihtiyaç duyulan şey işlem becerisidir. Ancak genel olarak öğrenciler konu ile ilgili etkinlikleri yapmayı ve kazanım testlerini çözmeyi gereksiz/zaman kaybı olarak değerlendirip doğrudan yeni nesil matematik sorularını çözmeye çalışıyorlar. Öğrencilerin önemli bir kısmı yeni nesil matematik sorularında hangi işlemleri yapacağını bilmiyor; bunun temel nedeni öğrencinin işlem becerisinin eksik olmasıdır. Yapılacak etkinlik çalışmaları ve çözülecek kazanım testleri ile öğrenci edindiği konu/kazanım bilgilerini nasıl kullanması gerektiğini öğrenecektir. Ayrıca kazanım testleri, konu/kazanım eksiği olup olmadığı da tespit edebilmek için mutlaka çözülmelidir.
3. Adım: Kolay kaynaktan/sorulardan başla
Her öğrecinin seviyesi aynı değildir; dolayısıyla bir öğrenci yeni nesil matematik sorularını çözmeye kendine uygun kaynaklardan başlamalıdır. Ancak kaynak konusunda neredeyse herkes (öğretmen/veli/okul/kurs...) tüm öğrencilere aynı ve genellikle zor kaynakları aldırma konusunda yanlış bir tutum içerisinde bulunmaktadır. Öğrencilerin yeni nesil matematik sorularını çözememelerinin temel nedenlerinden birisi de yeni nesil soruları çözmeye zor kaynaklardan başlamalarıdır.
4. Adım: Soruyu çözmeye değil, anlamaya odaklan
Yeni nesil matematik soruları karmaşık ve aşamalı bir yapıya sahip olduğu için anlaması da normal metinlere göre daha zordur; dolayısıyla bir öğrencinin soruyu tam olarak anlamadan yeni nesil matematik sorularını çözmesi mümkün değildir. Öğrenciler genellikle soruları hızlı bir şekilde okuyup çözmeye çalışıyorlar; doğal olarak da çözemiyorlar.Öğrenciler okumayı anlama zannediyorlar; halbuki okuma ayrı bir eylem anlama ayrı bir eylemdir. Öğrencilerin yeni nesil matematik sorularını parça parça okuyarak anlamaya çalışması ve okuduğu yerleri de görsel/tablo/grafik üzerinde somutlaştırması gerekir. Soruyu tam olarak anlamadan kesinlikle işlem adımına geçilmemesi gerekir. Yeni nesil matematik sorularını çözmek için ilk olarak anlamaya odaklanmalı, soru tam olarak anlaşıldıktan sonra çözmeye geçilmelidir.
5. Adım: İşlemleri yazarak yap
Öğrenciler yeni nesil matematik sorularını çözerken işlemleri yazarak yapmak yerine kafadan işlem yaparak çözmeye çalışıyorlar, bundan dolayı da çok sık işlem hatası yapıyorlar. Yeni nesil matematik soruları aşamalı işlem gerektirdiği için öğrenciler soruda takıldıkları bir noktada ya da yanlış yaptıklarında işlemleri hatırlayabilmek için geriye dönmekte zorlanıyorlar. Yeni nesil matematik sorularını eksiksiz çözebilmek ve işlem hatası yapmamak için işlemelerin mutlaka yazarak yapılması gerekmektedir.
6. Adım: Cevabı işaretlemeden önce kontrol et
Yeni nesil matematik soruları öğrencinin dikkat becerisini de ölçtüğü için birçok soruda "tuzak"lar bulunmakta ve öğrenciler bu "tuzak"lara malesef çoğunlukla düşmektedirler. MEB hem örnek sorularda hem de LGS sorularında özellikle dikkat becerisini ölçen sorulara sıkça yer vermektedir. Bu noktada yapılması gereken şey, öncelikle anlam aşamasında soruyu çok dikkatli okuyup yönergeleri doğru ve tam olarak belirlemek, soru çözdükten sonra da bu yönergelerin kullanıp kullanmadığını kontrol etmek gerekiyor.
7. Adım: Çözemediğin soruları tekrar tekrar çözmeye çalış
Öğrencilerin çözemedikleri soruları öğretmenlere götürmeleri/video çözümlerini izlemeleri ilk başta ideal bir yöntemmiş gibi gelse de yeni nesil matematik sorularında bu yöntem öğrencilere yarar sağlamaktan çok zarar vermektedir. Her şeyden önce yeni nesil matematik sorularını çözebilmek için bir takım düşünme becerilerine ihtiyaç vardır ve öğrencilerin bu becerileri kazanması gerekir. Ancak öğrenciler çözemedikleri soruları öğretmene götürdüklerinde/video çözümünü izlediklerinde o sorunun nasıl çözüleceğini öğreniyorlar ancak benzer bir soru ile karşılaştıklarında yine çözmekte zorlanıyorlar. Bunu tespit edebilmek için bu durumu çocuğunuzda/öğrencinizde deneyebilirsiniz. Çözemeyip öğretmenine götürdüğü bir soruyu üzerinden birkaç gün geçtikten sonra öğrenciden tekrar çözmesini isteyin. Ben bunu defalarca denedim ve neredeyse sonuç hep aynı oldu: Öğrenci bu soruların çözüm yolunu kendisi uğraşarak bulmadığı için tekrar çözemiyor. Ayrıca öğrenciler "Çözemezsem öğretmene götürürüm, video çözümünü izlerim." rahatlığıyla hareket edip soruyu çözmek için uğraşmak istemiyorlar. Bir öğrenci çözmediği soru üzerinde uzun süre uğraşmayı ve tekrar tekrar çözmeye çalışmayı öğrenmelidir.
8. Adım: Çözemediğin soruların analizini yap
Öğrencileri ileriye taşıyacak en önemli unsurlardan bir tanesi aslında çözemediği (yanlış + boş) sorulardır. Bu sorular öğrencinin eksik olduğu / zorlandığı noktaları göstermesi bakımından çok önemlidir. Ancak öğrenciler çözemediği soruları değerlendirmek yerine onlardan bir an önce kurtulmayı tercih ediyorlar. Öğrencilerin çözemediği soruların analizini yaptığımda şunu çok net bir biçimde görüyorum: Bir öğrencinin matematikte çözemediği sorular genellikle benzer sorular/yaptığı yanlışlar benzer yanlışlar. Dolayısıyla bir öğrenci çözemediği soruların analizini yapmalı; hangi konulardan eksiği var, hangi tarz sorularda zorlanıyor, hangi hataları yapıyor... bunları tespit edip, gidermelidir.
9. Adım: MEB örnek & LGS sorularını mutlaka çöz
MEB örnek ve LGS'lerde çıkmış sorular LGS'ye hazırlık sürecinin en önemli kaynaklarıdır. Hem soru kalitesi bakımından hem de LGS'de benzer tarzda/mantıkta sorular çıkma ihtimali olması bakımından kesinlikle çözülmesi gereken sorulardır. MEB örnek soruları ve LGS'lerde çıkmış soruları ilki konu/ünite bitimlerinde diğeri ise LGS'den önce olmak üzerine 2 kere çözmekte fayda var.
10. Adım: Bir başkasına anlatarak çöz
Yeni nesil matematik sorularını çözmeyi öğrenmenin en kolay yöntemlerinden bir tanesi soruyu başkasına anlatarak çözmeye çalışmaktır. Bir öğrenci bunun için günlük 5 tane soruyu (MEB örnek & LGS soruları olursa daha iyi olur) anne-babasına ya da arkadaşına anlatarak çözmeye çalışırsa hem soruyu çözmek için daha fazla istekli olacak, hem soruya daha fazla odaklanacak hem de çözmek için daha fazla gayret sarfedecektir. Bu yöntemle bir öğrenci kısa bir sürede yeni nesil matematik sorularını daha iyi çözmeye başlayacaktır.