"Okul notları sizi aldatması, LGS'de durum hiç açıcı değil!"  başlıklı yazımda öğrencilerin yazılılarda yüksek notlar alırken LGS'de beklentilerin çok altında bir sonuç ortaya koyduklarını MEB'in yayımladığı LGS raporundaki istatistiki bilgilerle ortaya koymuştum. Bu yazıda ise bu durumun temel nedenleri 5 maddede açıklamaya çalışacağım.
1. Öğrenciler LGS'de verilmeyen bir eğitimden sınava tabii tutulmaktadır. Yazılılar konu/kazanım bilgisini (ezber bilgi) ölçerken, LGS soruları bu bilgileri kullanabilmek için gerekli olan düşünme becerilerini ölçmektedir. Öğrencilere düşünme becerilerine yönelik bir eğitim verilmezken LGS'deki soruların tamamı düşünme becerilerinin ölçen yeni nesil (beceri temelli) sorulardan oluşmaktadır.
2. Yazılılar kısa süreli ve sınırlı konuya çalışmayı gerektirirken, LGS uzun süreli ve daha fazla konuya çalışmayı gerektirmektedir. Dolayısıyla öğrencilere yazılılara çalışmak daha kolay gelirken, LGS'ye çalışmakta zorlanmaktadırlar.
3. Özel okulların eğitim kurumları içerisindeki oranı her geçen yıl artmaktadır. Bu noktada özel okulların öğrencilere yüksek not konusunda ne kadar "cömert" davrandığı herkesin malumu. Hak edilmeden verilen bol puanlar öğrencilerin notlarını yükseltirken, LGS'de öğrencilerin hayal kırıklığını en büyük sebeplerinden birisi durumundadır.
4. Öğretmenler üzerindeki baskı da okul notlarının yükselmesinde önemli bir etken. Devlet okullarında görevli öğretmenler üzerinde hem velilerin hem de MEB'in şikayet hattının kurduğu baskı öğretmenleri yüksek not konusunda zorlayıcı bir durum oluşturmaktadır. Çok gayret sarfedilmeden alınan yüksek yazılı notları öğrencilerde yeterlilik hissi oluştururken LGS'de acı gerçek ortaya çıkmaktadır.
5. LGS'ye giren öğrenciler yaşları itibariyle LGS'ye yüklenen anlamı kaldırabilecek durumda değiller. LGS'ye hazırlığın uzun ve yorucu bir süreç olmasından dolayı birçok öğrenci zaman içerisinde yarıştan kopmakta; öğrencilerin bir kısmı da sınav kaygısından dolayı kapasitelerinin çok çok altında bir performans ortaya koymaktadır.